Piramidaal schrijven

Dit artikel delen met je netwerk?

Structuur voor heldere rapporten en verslagen

Rapporten en verslagen moeten helder en to the point zijn. Maar in de praktijk verzanden veel teksten in details, waardoor lezers moeite hebben om de kernboodschap snel te begrijpen.

Hoe zorg je ervoor dat je rapport direct de juiste informatie biedt, zonder dat de lezer hoeft te zoeken?

Het antwoord: piramidaal schrijven. In dit artikel ontdek je:

  • wat piramidaal schrijven volgens het piramideprincipe is

  • waarom het piramidemodel populair is voor rapporten en verslagen

  • concrete richtlijnen voor een logische en overtuigende opbouw met het piramideprincipe

  • AI-tips om je teksten sneller te structureren en te verbeteren

Wil je leren hoe je met piramidaal schrijven overtuigende rapporten en verslagen maakt? 

Bekijk de cursus Rapporten en verslagen.

Wat is piramidaal schrijven?

Piramidaal schrijven is een methode waarbij je direct met de kern begint en daarna de onderbouwing geeft. Dit wordt ook wel het piramideprincipe genoemd, ontwikkeld door Barbara Minto.

Hoe werkt het piramideprincipe?

  • Start met de hoofdboodschap: het belangrijkste eerst.

  • Daarna geef je de onderbouwing: argumenten, feiten en analyses.

  • Vervolgens werk je steeds verder de details uit: je eindigt met de achtergrond.

Klassiek rapport versus piramidaal rapport

Klassiek schrijven Piramidaal schrijven
Bouwt op van details naar conclusie of advies Begint met de kernboodschap en onderbouwt die met details
Chronologische opbouw Opbouw vanuit inhoudelijke prioriteit
Lezers moeten scannen om tot de essentie te komen De essentie is meteen duidelijk
Volgt het denkproces van de schrijver Volgt het denkproces van de lezer
Werkt goed voor academische teksten Werkt beter voor praktische en zakelijke teksten

Lezers hebben weinig tijd. Een piramidaal opgebouwde tekst helpt de lezer om snel tot de kern te komen. Dat vergroot de kans dat je boodschap overkomt.

Klassieke opbouw:

In dit rapport analyseren we drie opties voor kostenbesparing. Eerst bespreken we de achtergrond en methodologie. Daarna vergelijken we de drie opties. Tot slot concluderen we dat optie B de beste keuze is.

Piramidale opbouw:

Optie B levert de meeste kostenbesparing op en is eenvoudig te implementeren. In dit rapport leggen we uit waarom en hoe we dit hebben onderzocht.

Zo werkt het piramideprincipe

Schrijftrainer Willy Francissen legt in anderhalve minuut uit hoe piramidaal schrijven werkt:

De structuur van piramidaal schrijven: 4 stappen

Wil je je rapport volgens het piramideprincipe schrijven? Volg dan deze stappen:

Stap 1: Start met de kernboodschap

  • Wat is het belangrijkste wat de lezer moet weten?
  • Vat je boodschap (conclusie of advies) samen in één krachtige zin.

Stap 2: Onderbouw met hoofdargumenten

  • Welke 2-4 redenen ondersteunen je kernboodschap?
  • Orden deze argumenten logisch.

Stap 3: Geef verdere details per argument

  • Onderbouw elk argument met feiten, data en voorbeelden.
  • Werk steeds verder naar de details toe.

Stap 4: Eindig met achtergrondinformatie

  • Extra details die nuttig zijn voor geïnteresseerde lezers.
  • Maar: de kern blijft altijd bovenaan staan!

AI-tips:

Structuur aanbrengen:

Prompt: Herschrijf mijn tekst volgens het piramideprincipe, met de conclusie bovenaan. Check of de kernboodschap in de eerste alinea duidelijk is en laat me weten wat volgens jou die kernboodschap is.

(De vervolgvraag gebruik je als extra controle: haalt AI inderdaad de juiste kernboodschap uit je tekst? Zo niet, corrigeer en laat AI de tekst aanpassen.)

Kernboodschap aanscherpen:

Prompt: Vat deze tekst samen in één duidelijke kernboodschap.

Informatie ordenen:

Prompt: Geef suggesties voor een logische volgorde in deze tekst.

Jouw rapporten en verslagen helder opbouwen?

In een schrijfcursus van Zakelijk Schrijven ga je in een kleine groep praktisch aan de slag met je eigen rapporten en verslagen.

Leer:

  • hoe je het piramideprincipe toepast op jouw teksten
  • hoe je hoofd- en bijzaken kunt scheiden
  • hoe je de lezer meeneemt in een logische opbouw
  • wat de richtlijnen zijn voor vaste tekstonderdelen zoals inleiding, conclusie en advies

Bekijk de cursus Rapporten en verslagen.

Kenniscentrum Zakelijk schrijven

Meest gekozen schrijfcursussen

← Kenniscentrum Zakelijk Schrijven