Doelgroepgericht schrijven
Dit artikel delen met je netwerk?
Zo bereik je je lezers wél met je boodschap
Doelgroepgericht schrijven betekent: je boodschap afstemmen op jouw lezers. Je hoeft ze heus niet door en door te kennen. Want voor jouw tekst is het misschien helemaal niet belangrijk waar je lezers wonen, hoeveel ze te besteden hebben of wat hun kernwaarden zijn. Staar je dus niet blind op standaardlijstjes, maar vraag je af wat jij van jouw lezers wílt weten. Wie zijn ze, waarom lezen ze jouw tekst, wat vinden ze daarbij belangrijk? In dit artikel ontdek je:
hoe je je écht in jouw lezers verplaatst
een handig stappenplan voor doelgroepgericht schrijven
hoe je AI kunt inzetten om je tekst optimaal af te stemmen op je doelgroep
Direct aan de slag met jouw doelgroep?
In een schrijfcursus van Zakelijk Schrijven ga je direct aan de slag met je eigen teksten. Professionele feedback leert jou snel wat er beter kan én hoe je dat echt voor elkaar krijgt.
Stappenplan voor doelgroepgericht schrijven
Stap 1: Definieer je doelgroep
Bepaal wie de lezers van je tekst zijn. Naar wie stuur je de tekst, wie wil je bereiken? Een enkele lezer, of een groep? En als het een groep is: is dat een gemengde doelgroep? Schrijf je bijvoorbeeld een bijdrage voor de interne nieuwsbrief van jullie organisatie, dan heb je een gemengde doelgroep: medewerkers van verschillende afdelingen hebben waarschijnlijk verschillende voorkennis, een verschillend niveau, verschillende belangen. Daar moet je je boodschap op afstemmen.
Wat weten je lezers al van het onderwerp waarover je schrijft? Is het onderwerp bekend, weten ze waarom het belangrijk is, hebben ze er al een mening over? Hoeveel informatie moet jij als schrijver nog geven, hoeveel is er al bekend? Ga uit van de boodschap die je wilt overbrengen: welke voorkennis is nodig zodat die boodschap aankomt? Geef de lezer die informatie. En beperk je tot die informatie: méér achtergrondinformatie is dus niet nodig.
Je wilt dan in elk geval weten wat ze nu van het onderwerp vinden. Waar op het volgende rijtje zitten jouw lezers?
- de lezer is nog volledig onbekend met het onderwerp
- de lezer is vaag bekend met het onderwerp, maar weet er nog erg weinig van
- de lezer is goed bekend met het onderwerp, maar staat er afwijzend tegenover
- de lezer is goed bekend met het onderwerp en staat er neutraal tegenover
- de lezer is al positief over het onderwerp maar heeft nog wel bezwaren
- de lezer is al positief over het onderwerp en heeft geen bezwaren, maar is nog niet bereid tot actie
- de lezer is al positief over het onderwerp, heeft geen bezwaren en is bereid tot actie
AI-tip: doelgroepanalyse
Vraag AI om een doelgroepanalyse op basis van een functie of sector. Je prompt is bijvoorbeeld: ‘Geef een korte analyse van de informatiebehoeften van HR-managers over duurzame inzetbaarheid.’
Stap 2: Bepaal je boodschap
Welke boodschap wil je overbrengen op je lezer(s)? Wat wil je dat de lezer onthoudt van jouw tekst? Oftewel: wat is je punt?
Vraag je af hoe je boodschap overkomt op de lezer. Staat de lezer open voor deze boodschap? Of moet je de lezer nog voorbereiden, bijvoorbeeld met extra uitleg of argumenten?
Vraag je ook af of je bij deze lezer(s) aan het juiste adres bent. Kan je lezer wel iets met de boodschap? Is de lezer bijvoorbeeld wel bevoegd om een beslissing te nemen? Is de lezer de aangewezen persoon om iets met deze boodschap te doen?
Voorbeeld van een kernboodschap per doelgroep
- CEO: Deze strategie verhoogt de winstgevendheid met 20%.
- HR-manager: Deze aanpak verlaagt het ziekteverzuim met 30%.
- IT-manager: Deze oplossing voorkomt datalekken en verbetert compliance.
AI-tip:
Gemengde doelgroep? Vraag AI om je kernboodschap in meerdere versies te herschrijven voor verschillende soorten lezers.
Stap 3: Bepaal de inhoud
Als je je lezers wilt overtuigen of activeren dan heb je argumenten nodig. Welke? Dat hangt af van je doelgroep! Wat vinden je lezers belangrijk, waar zijn ze gevoelig voor, wat maakt ze blij, wat maakt ze bang? Is het een goed idee om een mooie bonus bij een bestelling te bieden, of werkt het beter om te dreigen met een beperkte beschikbaarheid?
Hoeveel informatie moet je geven? Simpel: zo min mogelijk, want mensen houden van kort en bondig. Maar wat is ‘zo min mogelijk’? Dat hangt af van twee dingen:
- Welke informatie is nodig om de boodschap over te brengen?
- Wat weet de lezer al (voorkennis)?
De informatie die je opneemt is: 1 – 2.
Let ook nog even hier op: leven er bezwaren bij de lezer(s)? Is er weerstand tegen je boodschap? Daar moet je iets mee doen. Neem de bezwaren weg vóór je de boodschap overbrengt. Een lezer in de weerstand staat niet open voor je boodschap.
Voorbeeld van doelgroepgerichte inhoud:
- Voor een IT-afdeling: Onze software verhoogt de uptime met 99,9%.
- Voor een CFO: Onze oplossing bespaart €50.000 per jaar op IT-kosten.
AI-tip:
Vraag AI om tegenargumenten te genereren en oefen je weerlegging.
Stap 4: Kies je toon/schrijfstijl
Wat is de juiste toon voor deze doelgroep? Formeel, informeel of iets daartussenin? Dat hangt onder andere af van:
- Communiceer je intern of extern?
- Ken je de lezer(s) persoonlijk?
- Is er sprake van hiërarchie (bijvoorbeeld in leeftijd of functieniveau)?
- Als je schrijft namens een organisatie, wat is dan hun tone of voice?
Welk taalniveau heeft je doelgroep? Bij een gemengde doelgroep kies je voor de laagstopgeleide lezers. Want als je tekst te moeilijk is, komt de boodschap niet bij alle lezers aan. Andersom: lezers klagen nooit dat een boodschap ’te duidelijk’ is.
Schrijf je namens bijvoorbeeld de overheid, een zorginstelling of een financiële instelling? Dan heb je soms de verplichting om te communiceren op B1-niveau. Dit is het taalniveau dat 80% van de bevolking goed kan begrijpen.
Meer weten over begrijpelijk communiceren op B1-niveau? Bekijk de cursus Duidelijk communiceren met B1.
Met schrijfstijl kun je natuurlijk veel meer dan alleen begrijpelijk en (in)formeel schrijven. Je stijl bepaalt welk gevoel de lezer krijgt bij jouw tekst. De mogelijkheden zijn eindeloos. Hoe wil je overkomen?
- Klantvriendelijk en servicegericht
- Professioneel met expertise
- Modern en up-to-date
- Grappig en luchtig
- Warm en persoonlijk
- Uniek en bijzonder
- Of… (alles kan!)
AI-tip:
Vraag AI om een tekst te herschrijven in een meer klantgerichte, zakelijke of informele stijl.
Jouw teksten optimaal afstemmen op jouw doelgroep?
Ben je geïnspireerd en wil je jouw teksten optimaliseren om je doelgroep te bereiken?
Meld je aan voor de cursus Zakelijk schrijven met AI en ontdek hoe je jouw boodschap overbrengt. Samen met de schrijftrainer ga je direct aan de slag om de theorie toe te passen op je eigen teksten. Verwacht veel slimme tips en trucs, inspiratie en professionele feedback.
Schrijf vanuit je lezer
Wil je echt aansprekend schrijven voor je doelgroep? Schrijf dan vanuit je lezer. Oftewel: vertaal jouw boodschap naar het perspectief van je lezer. Wat betekent dat? Dat zie je in deze korte animatie:
| Perspectief van de zender |
Perspectief van de ontvanger |
| Wij hebben uw brief ontvangen. |
U heeft ons een brief gestuurd over… |
| De medewerkers van SunX hebben jarenlange ervaring met zonschermen. |
U wilt uw zonnescherm aanschaffen bij een betrouwbare leverancier. |
| Wij vinden kwaliteit belangrijk! |
Met Mapps bent u verzekerd van kwaliteit! |
| Wij hebben uw order ontvangen en zullen deze vandaag nog verzenden. |
Morgen ontvangt u uw pakket. |
AI-tip:
Test en verbeter je tekst met AI.
-
Laat AI een leesbaarheidsscore geven en vraag om aanpassingen.
-
Vraag AI om de kernboodschap in één zin samen te vatten.
-
Vergelijk hoe AI de tekst herschrijft voor verschillende doelgroepen.
Vraag bijvoorbeeld: ‘Maak deze alinea geschikt voor een technisch publiek en daarna voor een algemeen publiek.’
Doelgroepgericht en AI-proof schrijven? Zet de volgende stap
Wil je leren hoe je met AI sneller en slimmer doelgroepgerichte teksten schrijft?
